Lehenengo
Karlistaldiak Getariako egunerokotasuna eten zuen. Herriko ohiko
dinamika geldiarazi zuen, dinamika berri batzuei bidea zabalduz. Gerrak
aldaketak ekarri zituen; batzuetan aurreko bizimoduarekin eta ohiturekin
erlazionatuak zeudenak. Gerra osteko urteetan egindako zenbait
aldaketek, ordea, ez zuten harrera ona izan biztanleen artean.
Gaurkoan
ariketa txiki bat egingo dugu. Pentsatu dezagun argazki batean. Izan
dadila atzerritik datorren dozenaka pertsona azaltzen den argazkia.
Oraingoan, guzti horien artean mutiko bat irudikatuko dugu. 20 urte
ditu, ile beltzarana, begi argiak, biboterik ez eta bizar gutxikoa,
altuera eta gorputz arrunta, ez altua ezta baxua ere,...
Negua
iritsi dela ematen du. Aurtengoan kostatu zaio, baina azkenean iritsi
dira euria, haizea eta hotza. Barru giro egiten du. Liburu bat dugula
sofan edo butakan eseritzeko plana egokia izaten da horrelakoetan.
Hiria beste modu batean ezagutzeko aukera nahi dugu. Nekez onartzen den modu zein tokien arabera. Muralak egin ditugu. Apaingarri hutsak ez direnak eta esanahi zehatza eman nahi dutenak.
Hiria arteari buruz hitz egiteko nahi dugu. Artisten sormenak hirigintza, eskubideak, arazoak, irtenbideak… beste modu batera ulertzen lagunduko duelakoan. Muralak antena bihurtzen ari gara.
Jaio
berria atarian abandonatuta. Horra hor 2016. urtean azaldatzen gaituen
gertakizuna. Nahiz eta orain dela 250 urte gertatu. Nahiz eta Europako
bideetan gerratik ihesean 10.000 haur galdu direla entzun eta ahaztu
dugun.
1941eko otsailaren 15ean eta 16an haizete handia egon zen Iberiar Penintsulan. Dirudienez, Ozeano Atlantikoan sortutako borraska bat penintsulan sartu eta ziklogenesi lehergarriaren bidez asko sakondu zen denbora gutxian. Otsailaren 15ean behe presio gunea Galizia mendebaldean kokatu zen. Honek, arratsaldean hasi zen haizete handia ekarri zuen Euskal Herriko kostaldera. Datu metereologikoek adierazten dutenez, haize boladarik indartsuena Igeldon neurtu zen eta 196,8 km/h izan zen (1).
Hormek Diote proiektua, 2015. urtean hasi zen Donostiako eta inguruko hainbat herrietako (Pasaia eta Orereta) paretetan mural erraldoi ezberdinak margotzen. Orduan, artista ezberdinak gonbidatu genituen muralak egitera (Arantxa Recio eta Jenni, Igor Rezola, Judas Arrieta, Ismael Iglesias, Hormachick kolektiboa).
1962
urteko martxoan Sabino Jauregi Legarrak jarduera baimen bat eskatu zuen
Asteasuko Udalean. Kale Berria 7 zenbakian eraikitzen ari zen etxearen
beheko solairuan taberna edo ardandegi (bodegón) bat irekitzeko asmoa
aurkeztu zuen "...para el despacho al público de bebidas al denominado
chiquiteo...".
Itsasoak
behin baino gehiagotan eraman izan ditu bere altzora itsasotik bizi
diren familietako kideak. Ez du inolako gupidarik agertzen haserretzen
denean. Onenean pertsona bakarra eramaten du eta okerrenean tripulazio
osoak. Azken hau izan zen 1866ko urtarrilaren 9an Getariako herriak
jasan zuen ezbeharra.
