Azken artikuluak

Hondarribiko Udal Liburutegian ere itxialdia probestu dugu hainbat lan burutzeko, jende-aurreko lanetan buru-belarri gaudenean ezinezkoa litzateke horrelakotan hastea. Honakoa hau da burutu dugun prozesu bat: Jakintza arloak liburutegi batean ordenatuak egon behar dira, noski. Erabiltzaileek informazioa era antolatu batean eskura izan dezaten. Fondoa gordea baldin badago zenbaki korrelatiboekin nahikoa izango zen (1, 2, 3...) eta fitxan hori isladatuta egonda. Baina zer gertatzen da eskuragarri dagoenarekin? Koloreka? Izan daiteke. Tamainaren arabera? Polita geratuko zen.

Ongi jakingo duzuen bezala, koronabirusak eta berrogeialdiak Getariako liburutegiko zerbitzuari ere eragin dio. Martxoaren 12an jende-aurrerako zerbitzua eten egin behar izan genuen eta ordutik ateak itxita gabiltza. Jende-aurrera berriro noiz irekitzerik izango dugun ezin dugu oraindik ziurtatu  eta irekitzen dugun unean ere, oso litekeena da zerbitzua oso mugatua izatea.

Fisikoki ez bagaude ere, hementxe jarraitzen dugu. Bi lan esparru nagusi ari gara jorratzen itxialdi egoeran. Alde batetik katalogoa, eta bertan egindakoak errepasatu, zuzendu, azalpenak erantsi, eta erregistroak osatzen dihardugu. Ikusi ez arren, edo katalogazio berririk egin ez arren, sekulako errepasoa ematen ari gatzaizkio komikien bilduma osoari. Are gehiago, errepaso honen karietara, bildumaren ikuspegi orokorrago bat osatzen ari gara.

Nahiz eta Wikipedian dugun berria luzea izan, Vendettaren abesti bat eta Fernando Morilloren 'Maddi eta euskal piratak' dira, omen Jean Lafittek gurean utzitako arrasto bakarrak. Cahet-en 'Barataria' liburua ere horretan sartu dezakegu, izan duen eraginagatik.

Zinema eta literatura angloan, berriz, bere marka oso handia da, eta Louisianan bere arrastoa segitzea ere ez da batere zaila. Han dago Barataria, besteak beste. Ez hain urrun, Campeche.

Will Smithi, ala bere lagunen bati, Alexander Dumas beltza zela entzun genion. Ez genion sinetsi. Gero, Tom Reissen The black count irakurri genuen. Haitiko iraultzaile abolizionistek Napoleonen armada garaitu zutela ere nekez sinistuko duzue; agian Alejo Carpentierren El reino de este mundo edo El siglo de las luces irakurtzen pasako zaizue.

Caracasko Errege Konpainia Gipuzkoarra probintziak historian zehar eman duen erakunde gorenetakoa izan da. Elkargo komertzial klasikoak baino beranduago osatzen bada ere, urte askoz etekin ekonomiko asko sortu zuen bere inbertsoreentzat. Sortzaileen artean, Gipuzkoako eta Nafarroa atlantikoaren ohiko abizen patrizioak topatuko ditugu.

Pasaian eman diren gertakizun harrigarrien artean Lafayetten bidaia dugu. Villaviciosa jauregian plaka bat eta han eta hemen errepikatzen den grabatu moduko bat. Bi lekukotasun horiek gogoan hartzen dute… zer demontre da gogoan hartzen dutena?

Izan ere, zein zen Lafayette? Zer egiten zuen Pasaian? Berak ikusi zuenetako zer dago gaur zutik paisaian? Nora zihoan? Benetan adierazgarria da hori gure herriarentzat?

Blas de Lezori buruz idatzi diren hiperbole guztiak bere neurrira ekartzeko, Gracia Rivasen (Itsas memoria) eta Olaranen (Lezo eta batez ere Historia de Blas de Lezo) irakurtzea komenigarria da. Fikzioan oinarritu baita, hein handi batean, Lezoren gaineko istorioa. Horrek ere zer pentsa eman beharko lioke etorkizunerako ereduak iraganean bilatzen dituenari.

Euskal eragile kultural eta politikoen artean Abadiak zuen posizioren berri Baionako mediatekaren Bilketak ematen digu, Divousini buruzko alean. Anekdota hutsa baino gehiago da hau, bistan denez.

Metxaren hiztegia baino lehen ere, erromintxelak bazuen tarte bat Pasaia eta Txingudi artean. Baina buhameen presentzia inon nabaria izatekotan euskaldun egiten gaituen jai berezi batzuetan da. Horrela erakutsi zigun Nicole Lougarotek 2009. urtean, Gatuzain argitaletxearen Bohèmiens liburuan. David Martinen El pueblo gitano en Euskal Herria delako lanak ederki osatzen du hori. (Txalaparta, 2018)

Nicole Laugaroti elkarrizketa