Urtero Udalak herriko jaiak antolatzen ditu emozio handiz. Eta helburu gisa aurrekoak baino alaiagoak izan daitezen hurrengoak eta inguruko jendea herrira gerturatu dadin. Eta hala izan ohi da aspalditik. Adibidez,1913 urteko San Prudentzio jaietako ospakizunetarako Udalak Ordiziako musika banda ekarri nahi izan zuen, Baina “por razones ajenas a su voluntad” ezin omen zuten etorri.

Gainera, txirrindan egiteko zinta lasterketa, aurresku dantzaldia,… Baina denetan ikusgarriena: garaiko pilotaririk famatuenetako bat kontratatu zuen: Zapaterito de Lequeitio.

Izenez Valentín Castellanos zen. Bere aita zapataria izanik hortik bere ezizena. 1907 eta 1925 bitartean euskal pilotarien artean ezagunenetakoa izan zen. Asko dira bere partiduen inguruan bilatu ditzakegun datuak.

Eta Lazkaoko Udalak ere kontratatu zuen, noski. Honela dio Udalbatzaren erabakiak: “ Acto seguido el Señor Presidente manifiesta que al pelotari Zapaterito después de haber cruzado algunas cartas con este, le prometió setenta pesetas, caso de que hiciera buen tiempo; que en caso contrario y no pudiendo jugarse el partido, únicamente se le abonarían los gastos del viaje y manutención”. Beste datu batekin alderatuta argiago ikusiko dugu Udalaren saiakera: jaiak antolatzeko urte horretan guztira 485 pezeta aurreikusi ziren.

Hala eta guztiz ere, jaien ondoren ospatutako Osoko Bilkuran alkatea ez dago gustura jasotako emaitzekin eta honakoa dio: “El Señor Alcalde expone que ve con sentimiento lo poco correspondidos que se ven los esfuerzos que ha hecho el Ayuntamiento para atraer gente y con ello aumentar los ingresos”.

*Indalecio Ojangurenek Zapateritori ateratako argazkia Gipuzkoako Artxibo Orokorrean gordeta dago.
*Dokumentuaren irudia: Lazkaoko Udal Artxiboa